خارخاسک

• خارخاسک
• مشخصات این گیاه دارویی
• تاریخچه خارخاسک
• نام های دیگر این گیاه دارویی:
•  ترکیبات این گیاه دارویی:
• استفاده از گیاه دارویی خارخاسک:
• خواص خارخاسک:
• مضرات خارخاسک
• منع مصرف خارخاسک
• تداخلات دارویی خارخاسک:

نام علمی Tribulus Terrestris

طبع: گرم و خشک

البته گفته می شود عرق خارخاسک تهیه شده از شاخ و برگ و گل های این گیاه دارای طبیعت سرد است.

خارخاسک یک گیاه علفی یک‌ ساله از خانواده اسپند با ساقه‌های خوابیده از انشعابات گسترده بر روی سطح زمین است.

گل های کوچک  به رنگ زرد که از 5 گلبرگ که به‌صورت انفرادی از هم قرار گرفته‌اند تشکیل شده و در کنار برگ ها و برگچه های خارخاسک دیده می شوند.

ساقه  از کرک‌های ابریشمی پوشانده شده است.

 میوه این گیاه را در اواخر فصل تابستان و یا اوایل فصل پاییز جهت استفاده جمع‌آوری می‌کنند و به اسم های مختلفی مانند اسامی تخم کافشه، خسک دانه و تخم کاجیره هم مشهور است.

از نظر شکل میوه خارخاسک ظاهری گرد و سه پهلو دارد که از پنج قسمت تشکیل شده است و اطراف میوه را خارهای تیزی در برگرفته است.

از نظر رنگ، میوه‌های این گیاه سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص هستند.

این گیاه در برابر کم آبی مقاوم است و در اغلب نواحی معتدل و یا کویری رشد خوبی دارد و خود را با اقلیم بسیاری از مناطق ایران سازگار کرده ، به عنوان مثال مناطقی نظیر قم، تهران، خوی گرفته تا دامغان، سبزوار، خراسان و در مرکز ایران اراک و اصفهان و در نهایت شیراز این گیاه دارویی رشد می کند.

خارخاسک در طب سنتی کشورهای مختلف از جمله چین، هندوستان و حتی ایران قدمت بسیار زیادی داشته و از این گیاه برای  افزایش میل جنسی، حفظ سلامت مجاری ادراری، تسهیل دفع سنگ های ادراری و همچنین کاهش تورم استفاده می کردند.

خارسه کوهک

 شکر خنج

خارسه گوش

خار خسک

حسک ، خسک

شکوهج ، شکوهنج

خارخاسک جزء دسته گیاهان آلکالوئید محسوب می‌شود و سرشار از مواد معدنی نظیر گلوکز، فسفر، آهن، گوگرد، کلسیم، ازت، سدیم و پتاسیم، فلاونوئیدها و ساپونین‌ها است.

پنج نوع ماده گلیکوزیدی نیز دارد که همه آن‌ها دارای گلوکز است و علاوه بر گلوکز قندهای رامنوز، آرابینوز را هم شامل می‌شود.

از دیگر ترکیبات می توان به رزین، تاش، روغن ثابت و پلی فنل‌ها اشاره کرد.

به‌طورکلی از تمامی بخش‌های گیاه خارخاسک از جمله میوه، دانه، برگ، ریشه می‌توان استفاده نمود. اما اکثراً  میوه این گیاه برای درمان به کار گرفته می‌شود.

باتوجه‌به خواص بسیار زیاد این گیاه کویری ،می‌توان از آن برای درمان و یا پیشگیری بسیار از بیماری‌ها استفاده کرد. در بسیاری از شهرهای کشورمان و نیز در کشورهایی همچون در خاورمیانه، هند، چین و آسیای مرکزی از این گیاه جهت درمان بیماری‌ها استفاده می‌کنند. از خارخاسک هم به‌صورت چای گیاهی برای استفاده در دمنوش ها و هم به‌صورت یک عرق گیاهی و یا حتی به شکل پودر که از خشک‌کردن گیاه خارخاسک است، می‌توان استفاده نمود.

مصلح عرق خارخاسک روغن کنجد و بادام شیرین است.

از فرآورده‌های موجود در بازار می‌توان قطره پروستاتان، قطره سنکل و قطره آفرودیت را نام برد.

مهم ترین مصرف خارخاسک در بین مردم ، برای دفع سنگ کلیه و افزایش قوای جنسی می باشد.

1- کلیه و مجاری ادرار:

• درمان عفونت‌های مجاری ادرار
• درمان زخم‌های مجاری ادرار
•  ازبین‌بردن سنگ‌های تشکیل شده در مجاری ادرار
• ادرار آور

2- از بین بردن سنگ صفرا

3- اعصاب:

• رفع افسردگی
• سلامت مغز و دستگاه عصبی
• کاهش تحریکات عصبی
• رفع قولنج عصبی

4- رفع بی خوابی

5- بهبود مشکلات جنسی:

• تقویت میل جنسی
• رفع مشکلات نعوظ در مردان
• کاهش تورم پروستات
• افزایش تولید اسپرم
• افزایش تولید تستسترون

6- ضد درد

• مسکن قوی برای التهابات و درد
• تسکین  کمر درد
• موثر روی دیسک کمر
• تسکین درد مثانه

7- گوارشی:

• خاصیت کرم کش برای از بین بردن انواع انگل های روده
• ضد نفخ
• درمان اسهال ناشی از مسمومیت غذایی
• یبوست

8- درمان بیماری‌های مربوط به کبد

9- پوست

• درمان حساسیت های پوستی و اگزما
• درمان التهاب پوست
• جوان سازی و شادابی پوست
• ضد پیری
• درمان جوش
• کاهش ملانین در سطح پوست و روشن کردن لک های پوستی

10- قلب و عروق:

• جلوگیری از تصلب شرایین
• کاهنده فشار خون
• جلوگیری از افزایش کلسترول خون
• کاهش چربی خون

11- تناسب اندام:

• تقویت  ماهیچه‌ها و عضلات بدن
• از بین بردن اشتهای کاذب و پرخوری

12- دهان:

• درمان التهاب و برفک دهان در کودکان
• درمان هرگونه آفت و زخم دهان
• درمان التهاب لثه

13- یائسگی:

بهبود علائم یائسگی مانند گرگرفتگی

14- قاعده آور

15- غلبه به سردی و بلغم بدن

16- دیابت:

توجه کنید که خارخاسک را در کنار داروهای شیمیایی پایین آورنده قند مصرف نکنید چون سبب افت قند می شود.

17- تقویت قوای جسمی و انرژی زا طبیعی

18- پیشگیری از سرطان:

مصرف عرق خارخاسک می‌تواند از گسترش و سنتز سلول‌های سرطانی جلوگیری کند و موجب مرگ سلول‌های سرطانی شود. عرق خارخاسک یک گزینه درمانی طبیعی و موثر برای پیشگیری سرطان است.

.

• ازآنجایی‌که خارخاسک از خاصیت قاعده آوری برخوردار است احتمال سقط جنین را افزایش می دهد
• افزایش اسید معده و ریفلاکس
• در صورت زیاده روی در مصرف  می تواند سبب سردرد و مسمومیت شود.
• عوارض جانبی غیر معمول شامل گرفتگی معده و آسیب احتمالی کلیه است.

• بارداری
• شیردهی
• به علت تاثیر روی فشار خون و قند خون ، از دو هفته قبل عمل جراحی مصرف نشود.

• داروهای کاهنده فشار خون
• داروهای دیابت و کاهنده قند خون