بنفشه

• بنفشه
• مشخصات گیاه دارویی بنفشه:
• انواع بنفشه:
• نام های دیگر گیاه دارویی بنفشه: 
• تاریخچه این گیاه دارویی:
• ترکیبات این گیاه دارویی:
• خواص درمانی:
• مضرات این گیاه دارویی:

نام علمی:  Viola

نام انگلیسی: sweet violet

طبع: سرد و مرطوب

گیاهی بومی آسیا و اروپا  است ولی در نواحی دیگر، از جمله آمریكای شمالی و استرالیا پرورش داده می شود و در ایران  در نواحی مختلف  به خصوص در قسمت های شمالی و مرطوب ایران رویش دارد.

گیاهی علفی ، بوته ای ، یک ساله( در برخی منابع دوساله)   از تیره بنفشیان است که بیشتر در نواحی سایه دار و مرطوب می روید.

برگ های قلبی شکل و دمبرگ درازی دارد که از یک ناحیه از گیاه خارج میشود.

گل های منفرد، معطر و اغلب بنفش رنگ و به ندرت سفید یا گلی هستند( البته در بعضی نمونه ها ممكن است قسمت های کمی از گلبرگ سفید یا گلی رنگ باشد.) میوه گیاه  حاوی تعدادی دانه زرد رنگ است.

گل ها در اوایل بهار ظاهر می شوند و در تابستان عاری از گلبرگ است .

بنفشه آفریقایی (African violet)

بنفشه آفریقایی در شکل‌های  مختلفی وجود دارد. رنگ‌های مختلف این گل عبارتند از : بنفش، اسطوخودوسی، صورتی، قرمز بنفش، آبی بنفش، صورتی و سفید.

 اصلی ترین نوع بنفشه آفریقایی نوع  کلاسیک است که دارای گل‌هایی بنفش با مرکزیت زرد هستند. احتمالا اکثر گل‌های بنفشه‌ای که دیده اید از همین نوع گل می‌باشند.

بنفشه دندان سگی (Fawn lilies)

 تقریبا شکلی متفاوت با بنفشه آفریقایی دارد، گل‌هایش صورتی، سفید، یاسی و برگ‌هایش بیضی شکل هستند. اصولا بنفشه های Viola cornuta 

طول بلندتر و شرایط نگهداری سخت تری دارند.

 گل بنفشه سه رنگ  (Three color violet)

گل Pansy یکی از زیباترین انواع گل بنفشه است و بیشتر در مناطق غربی و شمال غربی کشورمان می‌روید. سه رنگ آن شامل رنگ‌های زرد، آبی، سفید و ارغوانی است.

بنفشه فرنگی

از دو رنگ سفید و بنفش تشکیل شده و یکی از پرطرفدار ترین گل های زینتی است

بنفشه انگلیسی

بنفشه باغی

بنفشه  از زمان های دور مورد استفاده دارویی داشته است.

در قرون اولیه میلادی، در مكاتب بقراط و دیوسکورید و در قرون وسطی توسط اعراب در درمان بسیاری از بیماری ها، مانند رفع ورم چشم، درد گلو، دفع صفرا، رفع حالت تشنگی و به عنوان ملین و قی آور به كار می رفته است.

بر اساس افسانه های قدیمی، نام بنفشه معطر(viola) از نام دختری باکره به نام lo گرفته شده است.

زئوس به این دختر عاشق شد و به خاطر محافظت از زن حسودش او را به شكل یك گوساله ماده در آورد كه در كشتزاری از بنفشه چرا می کرد. به این دلیل بنفشه قرن ها به عنوان نماد عشق معروف شد و در نمایشنامه ها از آن نام برده می شد. در نمایشنامه شکسپیر، پاك از بنفشه در تهیه معجون عشق استفاده می کند.

از گل های بنفشه می توان مربای شیرینی تهیه كرد كه در زمان چارلز دوم به عنوان كنسروی مطلوب، با نام قند بنفشه یا violet plate در تمام داروخانه ها به فروش می رسید و بسیار پرطرفدار بود.

گیاه بنفشه از زمان های قدیم مورد توجه حکیمان و طبیبان بوده و در روایات اهل بیت علیهم السلام هم برای جایگاه درمانی و دارویی آن مطالب فراوانی آمده است.

گلوکزیدی  به نام ویولاكورسیتین

موسیلاژ

 آنتوسیانین

 ویولین : ویولین آلکالوئیدی است كه اثراتی تهوع 

تركیبات آلفاآیونن، سپس هگزان، نونهال، بنزوفنون، ایکوزان، دوكوزان، پنتاكوزان، تتراکوزان و تری کوزان و بنزیل بنزوات.

 تمامی قسمت‌های بنفشه از جمله برگ، گل، دانه، ریشه، و سرشاخه‌ های گل‌دار آن مصرف دارویی دارند.

بسیاری از افراد  گل بنفشه را برای درمان علائم سرماخوردگی ، سرفه، گلودرد، گرفتگی صدا و ورم لوزه  استفاده می کنند.

1- درمان بیماری های التهابی:

بیماری‌هایی مثل آنفولانزا، سرماخوردگی و ذات الریه را درمان می کند. و البته برای درمان برخی بیماری‌ها به تنهایی استفاده نمی‌شود و از ترکیب آن با بقیه داروهای گیاهی می‌توان به نتیجه مورد نظر رسید.

درمان کرونا: از آنجایی که بنفشه خلط آور است در بهبود علائم کرونا مفید است.

2- پوست و مو:

جلوگیری از ریزش مو

جلوگیری از سفید شدن مو

درمان موخوره

تقویت ابرو

درمان آفتاب سوختگی

درمان بیماری های پوستی مانند اگزما ، پسوریازیس و آکنه

درمان خارش و التهاب پوستی

تقویت پوست

از بین بردن چین و چروک

درمان خشکی پوست

3- کاهش استرس و بی خوابی:

بنفشه با خاصیت آرام بخشی و تسکین دهندگی باعث خواب آرام می شود.

4- کاهش فشار خون

در برگ‌های گل بنفشه به علت وجود آلکالوئیدها و فلاوونوئیدها خاصیت آرام‌بخشی وجود دارد و به همین علت دمنوش گل بنفشه می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود

5- ریه:

دمنوش برگ گل بنفشه یا جوشانده آن می‌تواند یک خلط آور قوی باشد؛ چرا که حاوی مواد مفیدی از جمله موسیلاژ و ساپونین ها برای ریه است

تسکین آسم و برونشیت و سرفه

رفع تنگی نفس

6- درمان سرطان:

به علت وجود آنتی اکسیدان‌های زیاد ، این گیاه می‌تواند در درمان انواع مختلف سرطان ها موثر باشد. همچنین وجود آنتی اکسیدان در بدن می‌تواند از بروز سرطان‌های مختلف در بدن جلوگیری کند.

7- کاهش ورم چشم

8- مفید برای گوارش:

مسهل است و مصرف آن با شیر خشک ، مسهل فوری است

دم کرده بنفشه برای افرادی که اسهال های خونی ناشی از گرمی و صفرا دارند نیز مفید است.

ادرار آور

صفرا بر

کمک به هضم غذا

9- کاهش کلسترول خون

10- به دلیل رایحه ای که دارد ، از این گیاه در عطر سازی و محصولات بهداشتی استفاده می شود

11- ضد درد:

اسید سالیسیلیک طبیعی موجود در برگ بنفشه یک مسکن عالی است. البته همین اسید سالیسیلیک به عنوان خاصیت ضد التهابی هم عمل می‌کند. اسید سالیسیلیک همان آسپرین است که برای تسکین درد عمومی به خصوص سردرد، آرتریت و سایر دردهای ناشی از التهاب تجویز می‌شود.

12- ماساژ:

همه قسمت های  بنفشه به خصوص ریشه بنفشه ماده ای به نام وبولین است ، همچنین گیاه بنفشه دارای موسیلاژ، اسید سالیسیلیک ، ماده رنگی ، ملوم ، قلند ایرون ، اسید مالیک و ویولین می باشد.

امام رضا (ع)درباره روغن مالی بدن با استفاده از روغن های گرم مانند روغن خیری (شب بو) و سایر روغن ها با طبیعت گرم می فرماید:ادهنوا بالبنفسج فانه بارد فی الصیف و حار فی الشتاء؛ با روغن بنفشه خود را خوشبو کنید زیرا در تابستان سرد و در زمستان گرم است.

13- ضد تب:

بنفشه تب را نیز پایین می آورد و می توان سر و صورت و پیشانی شخص تب دار را با روغن بنفشه ماساژ داد و یا در آبی که شخص را با آن پاشویه و بدن شویه می کنید گیاه بنفشه ریخت تا تب کاهش یابد.

14- هموروئید:

بنفشه سرشار از روتین است. روتین اغلب در هر داروی بواسیر وجود دارد، زیرا به عنوان یک ضد التهاب قوی عمل می‌کند و التهاب بواسیر را کاهش می‌دهد. همچنین روتین در داروهای واریس استفاده می شود.

15- تصفیه خون:

بنفشه سبب افزایش متابولیسم و دفع سریع مواد زائد و همچنین تحریک غدد لنفاوی می‌شود که به دفع باکتری‌ها و مواد زائد خون کمک می‌نماید.

16- کیست

معروف‌ترین کاربرد بنفشه از بین بردن کیست‌ها، توده‌ها و بافت‌های فیبروتیک پستان است. متیو وود، گیاه شناس، ضمادی از برگ‌ها و گل‌های این گیاه را برای دستگاه لنفاوی، سینه‌ها، ریه و پوست پیشنهاد می‌کند. گفته می‌شود که روغنی که در آن بنفشه تازه خیسانده شده است، می‌تواند برای حل توده های سینه یا پیشگیری از آن استفاده شود.

17- درمان بی خوابی:

هر مکانیزمی که منجر به کم شدن رطوبت در مغز شود، باعث بی خوابی می گردد و گیاه بنفشه برای هر بیماری که پایه خشکی دارد کمک کننده است.

18- دهان:

بنفشه برای برفک دهان موثر است. به این منظور، مقداری از آن را در دهان نگه دارید و یا با آب تازه آن دهانشویه کنید، برفک دهان را برطرف می سازد و ورم لثه را کاهش می دهد.

19- ضد باکتری

20- معرق

21- شل کننده عضلات

22- رفع گرفتگی صدا

نکته قابل توجه: رنگ و بوی گل ضمن خشك كردن، در صورتی که حرارت زیاد باشد، از بین می رود و یا كاهش می یابد؛ به همین دلیل برای تهیه داروها از گونه های دیگر كه رنگ تیره تری دارند نیز استفاده می شود.

طریقه مصرف بنفشه:

شربت بنفشه

دم کرده بنفشه

روغن بنفشه

 زیاده روی در مصرف، باعث حالت تهوع، استفراغ، حالت ضعف و سنگینی معده می شود.