12 دارو گیاهی اصلی برای اسهال 

زمان تخمینی مطالعه: 10 دقیقه

اسهال یک مشکل شایع گوارشی است که با مدفوع آبکی شل و کم آبی خفیف تا شدید مشخص می شود. سالانه حدود 1.7 تا 5 میلیارد مورد جدید اسهال گزارش می شود. در کشورهای در حال توسعه، بیشتر شایع است، جایی که بچه های کوچک تقریباً سه بار در سال اسهال می گیرند. در سال 2013، 1.26 میلیون مرگ به دلیل اسهال رخ داد، در حالی که در سال 1990، این رقم کمی بیشتر بود (2.58 میلیون). در سال 2012، اسهال دومین دلیل شایع مرگ (11٪، 0.76 میلیون نفر) در کودکان کمتر از 5 سال بود. اگرچه داروهای مصنوعی مختلفی به عنوان درمان استاندارد برای اسهال تجویز می شود، اما دارای عوارض جانبی است. می توان داروی گیاهی را برای اسهال تجویز کرد که بی خطر و موثر است. در این مطالعه، گیاهان دارویی مورد بحث از نظر علمی در بیماری های اسهالی فعال هستند.

این مطالعه به بررسی گیاهان دارویی فعلی مورد استفاده در درمان اسهال می پردازد. استفاده از گیاهان دارویی برای اسهال باعث بهبود علائم می شود. علاوه بر این، مطالعات در مقیاس بزرگ برای توصیف نقش مفید گیاهان دارویی در درمان اسهال مورد نیاز است.

اسهال تعداد دفعات اجابت مزاج را افزایش داد. اسهال یک سندرم بالینی با علل مختلف است که با مدفوع شل یا آبکی اغلب همراه با استفراغ و تب همراه است.

باکتری ها، ویروس ها و انگل های مختلف باعث اسهال می شوند. شایع ترین علل اسهال حاد عوامل عفونی هستند. در دنیای غرب، وزن طبیعی مدفوع کمتر از 200 گرم در روز با قوام مدفوع سفت تا سفت است. در هند، محتوای فیبر بیشتر رژیم غذایی باعث افزایش توده مدفوع و محتوای آب آن می شود. بنابراین بهتر است اسهال را حالتی تعریف کنیم که در آن توده مدفوع و محتوای آب بیشتر از حد معمول باشد. اسهال دو نوع است. یک نوع آن عفونی و دیگری غیر عفونی نامیده می شود. باکتری، ویروس و انگل باعث بیماری های عفونی می شوند. اسهال همه گروه های سنی را درگیر می کند اما بیشتر در کودکان دیده می شود.

انتقال عفونت بیشتر از طریق مسیر مدفوعی – دهانی انجام می شود. میکروسکوپ و کشت مدفوع یک بررسی تشخیصی برای اسهال است. با اقدامات احتیاطی مانند شستن دست ها از اسهال جلوگیری می شود.

اسهال حاد نیز ممکن است توسط داروها یا سموم ایجاد شود. عوامل عفونی نیز مسئول اسهال مزمن هستند. افزودنی های غذایی، داروها، سندرم روده تحریک پذیر، سوء جذب و بیماری های التهابی روده از دیگر علل اسهال هستند.

اسهال به دلیل داروهای مختلف رخ می دهد. دیگوکسین معمولاً برای درمان اختلالات قلبی تجویز می شود. گاهی اوقات اسهال در بیمارانی که دیگوکسین مصرف می کنند دیده می شود. آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های مختلف از جمله اسهال تجویز می شوند، اما گاهی اوقات مشاهده شده است که اسهال در بیماران مصرف کننده آنتی بیوتیک رخ می دهد. دیورتیکولیت یکی دیگر از علل اسهال است. انفارکتوس روده نیز مسئول اسهال است . عفونت سالمونلا همچنین باعث اسهال می شود که در آسیای جنوب شرقی بومی است. سایر عفونت های باکتریایی عبارتند از شیگلا، کمپیلوباکتر، کلستریدیوم دیفیسیل و یرسینیا. سموم استافیلوکوکوس اورئوس، ویبریوکلرا و E.coli هستند.

همچنین مسئول اسهال است. گیاهان دارویی یکی از رایج ترین انواع طب مکمل و جایگزین هستند. در مناطق روستایی، مردم از گیاهان دارویی به عنوان خود درمانی استفاده می کنند و دارو را برای اثربخشی آنها در اختلالات مزمن می شناسند. 

بنابراین برای بیماری های رایج به پزشک مراجعه نمی کنند. طب سنتی بدن یا سیستم های بدن را تغذیه می کند. گیاهان دارویی از زمان های قدیم مورد استفاده قرار می گرفته است. این دانش زودرس از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.

داروسازی گیاهی با پالایش و به روزرسانی این روش توسعه یافته است. گونچالوس و همکاران فعالیت ضد روتاویروس در شرایط آزمایشگاهی برخی از گیاهان دارویی مورد استفاده در برزیل علیه اسهال را گزارش کرد.  در تمام موارد، منشا اسهال باید مشخص شود و سپس درمان مناسب انجام شود. داروهای مدرن مختلف از منابع گیاهی مانند آسپرین منشاء می گیرند.

گیاهان اثرات خود را توسط متابولیت های ثانویه موجود در آنها اعمال می کنند. اگرچه تعداد زیادی از گیاهان دارویی مورد استفاده برای درمان اسهال شناسایی شده اند، اعتبار علمی گیاهان دارویی دارای خواص ضد اسهالی ضروری است. 

این فصل نشان می‌دهد که نسخه‌های گیاهی متعدد معمولاً برای مدیریت اسهال در سیستم‌های مختلف دارویی استفاده می‌شوند.

گیاهان ضد عفونی کننده دستگاه گوارش را می توان تجویز کرد.گیاهان ضد تک یاخته در صورت عفونت تک یاخته ای داده می شود. از کافئین، الکل، فرآورده های شیر، چربی ها و رژیم های غذایی پر فیبر برای استراحت روده اجتناب می شود. در ادامه اسهال جایگزین تمام مایعات و الکترولیت ها می شود. گلوکز انرژی بدن را تامین می کند.

فرمولاسیون گیاهی تایلندی اجزای گیاهی آن به طور سنتی برای درمان اسهال یا اسهال مخاطی خونی استفاده می شود. ارتباط قومی دارویی: یک فرمول گیاهی تایلندی  حاوی سیاهدانه (دانه)، Piper retrofractum  میوه توت، Punica granatum پریکارپ انار و Quercus infectoria میوه بلوط  به طور سنتی برای درمان اسهال استفاده می شود. 

داروهای گیاهی برای اسهال 

در طب سنتی جنوب آسیا از قدیم الایام خواص ضد باکتری ، ضد درد، ضد اسهال و اشتها آور برای سیاه دانه ثابت شده است . ولی اخیرا در چندین مطالعه اثرات ضد سرطانی ، ضد دیابتی ، ضدالتهاب و به عنوان دارو گیاهی برای  اسهال در ترکیب با عسل نیز کاربرد دارد. مصرف سیاهدانه با عسل باعث کاهش تعداد دفع روزانه مدفوع ، افزایش قوام مدفوع ، کاهش ابتلا به اسهال آبکی ، کاهش ابتلا به اسهال درجه دو در بیماران سرطانی میشود. تاثیر سودمندی عسل با خواص ضد میکروبی و تعدیل کننده سیستم ایمنی آن در ترکیب با سیاه دانه مورد توجه است. عسل میتواند تقویت کننده فلور روده و مانع از تاثیر مواد سمی در روده شود.

 گل‌ گاو زبان  متعلق به خانواده Boraginaceae است. قسمت های مورد استفاده به عنوان دارو گیاهی برای اسهال ریشه این گیاه است.  فعالیت ضد اسهالی Trichodesma indicum مورد بررسی قرار گرفت اسهال توسط روغن کرچک ایجاد شد. اسهال ناشی از روغن کرچک توسط T. indicum مهار شد. مطالعات  استفاده از ریشه گل گاوزبان  را در بیماری اسهالی تایید کرد

 نعناع متعلق به خانواده Lamiaceae است. قسمت های مورد استفاده برگ های خشک و شاخه های جوان است. در اسهال و اسهال خونی استفاده می شود. این دارو ضد تب، محرک، ضد درد، سیتوتوکسیک، حشره کش، مسدود کننده کانال کلسیم و ضد میکروب است. 

نعناع پونه. longifolia برای اثربخشی آن در درمان اسهال مورد بررسی قرار گرفت. حدود   100میلی گرم بر کیلوگرم عصاره نعنا پونه اثر ضد اسهالی نشان داد.

این نشان دهنده فعالیت ضد اسپاسم آن از طریق انسداد کانال های کلسیم بود. منحنی غلظت کلسیم با استفاده از نعناع به سمت راست منتقل شد. این مطالعه پتانسیل ضد اسپاسم و ضد اسهال M. longifolia را از طریق مسدود کردن کانال کلسیم نشان داد.

پلانتـــاگو مـــاژور گيـــاهي بـــا دوام از خـانواده  تحقيقات جديد داروشناسي Plantaginaceae اسـت. نشان ميدهد بارهنگ در بسياري از نقاط جهـان در درمان تعدادي از بيماريها از جمله بيماري هاي پوست، عفونتها، مشكلات مربوط به دستگاه گوارش، دستگاه تنفس، دستگاه توليد مثل، سيستم گردش خون، در مقابله با تومورها و جهت تسكين درد و كاهش تب استفاده مي شده است. پلانتاگو ماژور از قديم و در بسياري از كشورها براي درمان اسهال استفاده مي شدهتر است . بارهنگ مي تواند با هزينه كمتر و تحمل پذيري بيشتر سبب  بهبود  علائم در بيماران مبتلا به اسهال شود.

متعلق به خانواده Mimosaceae (اقاقیا) است. در استان های جنوبی سیستان و بلوچستان و هرمزگان یافت میشود.قطعات مورد استفاده برگ و غلاف است. از آن در اسهال، اسهال خونی، سوزاک، دیابت شیرین، گلودرد و سرطان استفاده می شود. 

 ضد پلاسمودیال، پیشگیری کننده شیمیایی، لاروکش، ضد اسهال، کاهش دهنده فشار خون و تعدیل کننده سیستم ایمنی است.

فعالیت ضد اسهالی Acacia nilotica مورد بررسی قرار گرفت. از عصاره های آبی، متانولی و پترولیوم اتر استفاده شد. عصاره متانولی فعالیت ضد اسهالی قابل توجهی از خود نشان داد.

اسهال توسط سولفات منیزیم و روغن کرچک ایجاد شد. پریستالسیس توسط کلرید باریم در موش های آلبینو سوئیسی القا شد. فعالیت ضد میکروبی A. nilotica در برابر ارگانیسم های ایجاد کننده اسهال مورد بررسی قرار گرفت.

عصاره پتانسیل ضد اسهالی را در برابر اسهال ناشی از منیزیم و روغن کرچک نشان داد. حرکات پریستالتیک کلرید باریم نیز با استفاده از عصاره کاهش یافت. عصاره همچنین پتانسیل ضد میکروبی را در برابر ارگانیسم های ایجاد کننده اسهال نشان داد. این مطالعه استفاده از آن را در اسهال در نظام طب سنتی تایید می کند. 

متعلق به خانواده Apocynaceae است. قطعات مورد استفاده پوست است. ترکیبات شیمیایی حاوی پورفیرین، آلستونین، اکیتامین، پیکرینین، دتامین و استریکتامین هستند. از این گیاه در اسهال، اسهال خونی و فشار خون استفاده می‌شده است. ضد مالاریا، اسپاسمولیتیک، ضد اسهال، ضد سرطان و اعصاب است. اسهال ناشی از روغن کرچک با عصاره خام Alstonia scholaris جلوگیری شد این گیاه می تواند در اسهال استفاده شود. 

برگ های خشک شده چای به صورت دمنوش سرد میزان فعالیت روده ها را کاهش میدهد و فعالیت ضد اسهالی از خود نشان داده است .

متعلق به خانواده Capparaceae است.

قسمت های مورد به عنوان دارو گیاهی برای اسهال استفاده گل و برگ گیاه کبر است. در بیماریهای اسهال، ناراحتی های قلبی عروقی و تب استفاده می شود .ضد اسهال، تب بر، ضد میکروب، ضد زخم و محرک سیستم ایمنی است. از عصاره متانولی این گیاه برای فعالیت ضد اسهالی استفاده شد. 

متعلق به خانواده Amaranthaceae است.

قسمت های مورد استفاده بذر است. در فشار خون بالا، التهاب، یرقان، زخم، رویش پوست و اسهال استفاده می شود. آنتی اکسیدان، ضد اسهال، تعدیل کننده سیستم ایمنی، ضد متاستاتیک، ضد دیابت و ترمیم کننده زخم است. از عصاره الکلی گیاه استفاده شد. مدل های تجربی مختلف استفاده شد.

متعلق به خانواده Leguminosae است. قسمت های مورد استفاده برگ و ریشه است. ترکیبات شیمیایی حاوی اسیدهای چرب، ید، روغن و کربوهیدرات هستند. در خارش، کرم، اسهال خونی، سرطان و التهاب استفاده می شود. ضد اسهال و ضد دیابت است.

خواص ضد اسهالی عصاره برگ Pentaclethra macrophylla  به صورت عصاره آبی و اتانولی این گیاه 

کاهش قابل توجهی در خروجی مدفوع وجود داشت و رشد میکروارگانیسم های بیماری زا رایج مهار کرد. 

فیکوس هیسپیدا

متعلق به خانواده Moraceae است.

قسمت های مورد استفاده برگ است. ترکیبات شیمیایی حاوی موم، تانن، اسید کوچوک، گلوکوزید، بتا سیتوسترول، هیسپیدین، برگاپتن و پسورالن لاتکس هستند. در زخم، پسوریازیس، کم خونی، انبوه، یرقان، خونریزی، ویتیلیگو، اسهال، دیابت، صرع و هپاتیت استفاده می شود.  ضد ادرار، ضد باکتری، ضد التهاب، کاهش چربی خون، تقویت کننده حافظه، محافظ کبد و ضد سرطان است  برای مطالعه از عصاره متانولی این گیاه استفاده شد. تحرک دستگاه گوارش با استفاده از این عصاره کاهش یافت. این مطالعه نشان داد که گیاه دارای فعالیت ضد اسهالی است.

متعلق به خانواده Combretaceae است. قطعات مورد استفاده میوه است.

این دارو ضد اسهال، آنتی اکسیدان، ضد اسپاسم، کاهش دهنده قند خون و گشادکننده برونش است.  فعالیت ضد اسهالی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. آنتی اکسیدان، ضد اسپاسم، کاهش دهنده قند خون و گشادکننده برونش  فعالیت ضد اسهالی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. قرص سه بار در روز با دوز 150 میلی گرم داده شود  بهبود در روز دوم درمان مشاهده شد. این دارو در اسهال موثر است.  چند بیمار مبتلا به اسهال خونی آمیبی نیز با حضور در درمان بهبود یافتند. 

گیاهان به عنوان دارو گیاهی برای اسهال و اسهال خونی مفید هستند. تنوع داروهای گیاهی، روش های تهیه و تجویز اکثر گونه های گیاهی دارویی شناسایی شده از خانواده :  باقالا  Fabaceae و Asteraceae(کاسنی)  و افدرا Euphorbiaceae هستند . خانواده‌های گیاهی مانند Fabaceae، Asteraceae و Euphorbiaceae بیشترین تعداد گونه‌هایی را دارند که به عنوان داروی گیاهی معامله می‌شوند، احتمالاً به این دلیل که این خانواده‌ها بزرگ هستند و با گونه‌های متعدد مشخص می‌شوند. برخی از گیاهان مستند شده در مطالعه حاضر، مانند علف لیمو  C. flexuosus، C. limon لیمو و سیر sativum A.دارای ارزش غذایی و تجاری به همراه درمان سایر عوارض سلامتی گزارش شده اند.

با این حال، Gardenia ternifolia که از خانواده روناس است  برای مدیریت بیماری‌ در افراد مبتلا به اسهال استفاده میشود.

علاوه بر این، C. flexuosus یا علف لیمو که به عنوان داروی اسهال استفاده می شود، همچنین یک گیاه معطر در نوشیدنی ها و نوشیدنی های گرم است.

چای سیاه، گل گاو زبان و نعناع می توانند دمنوش های خوبی برای درمان اسهال به وسیله داروهای گیاهی باشند.